Το Newark εκτός από παράδοση στη μαύρη μουσική και κουλτούρα, έχει κι ένα άλλο καλό. Απέχει μόνο κάνα μισάωρο το πολύ από τη Νέα Υόρκη (εκτός αν διαθέτεις δικό σου μέσο και θες να το παίξεις Ayrton Senna ή κάτι τέτοιο, τότε απέχει αρκετά λιγότερο).
Οπότε όταν οι Artifacts χώθηκαν σε κάτι freestyle battles με τους El Da Sensei και Tame One να βγάζουν φωτιές και να χώνουν ασταμάτητα για κάνα μισάωρο χοντρά-χοντρά, τους ανακάλυψε η θυγατρική της Atlantic Records, η Big Beat, του Craig Kallman από NY, που κυρίως ασχολιόταν με την house, αν κι αργότερα χώθηκε για τα καλά σε hiphop νερά και κυκλοφορούσε κάτι Real Live, κάτι Mad Skillz, Fat Joe κλπ, κι όλα πήραν τον δρόμο τους.
Το κακό είναι ότι τα τσακάλια κατάφεραν να βγάλουν μόνο δυο LP πριν τα σπάσουν, το πρώτο, το Between A Rock And A Hard Place που θα σου παρουσιάσω τώρα και το That's Them.
Το καλό είναι ότι το 2013 μετά από σχεδόν 20 χρόνια, τα ξαναβρήκαν και ετοιμάζουν τον τρίτο τους δίσκο, αν κι ο Tame One έχει δηλώσει ότι κάποιες διαφορές τους παραμένουν άλυτες. Οπότε οι φανζ κάθονται σε αναμμένα κάρβουνα, μη κάτσει πάλι καμιά στραβή και παίξουν μπουνιές πριν βγει ο δίσκος.
Στα χρόνια που δε παίζαν μαζί οι δυο ράπερζ ήταν ιδιαίτερα δραστήριοι με προσωπικούς δίσκους, συμμετοχές σε άλλους και συμμετοχές σε μπάντες που δε θα κάτσω να στα γράψω τώρα αναλυτικά, γιατί στην τελική δε σου το χρωστάω κιόλας. Προσωπικά ωστόσο, βρίσκω την διαδρομή του Tame One πιο ενδιαφέρουσα αλλά αυτό είναι θέμα γούστου αν θες να το παίξεις μετριόφρων, πράγμα που δε θέλω, οπότε έχω δίκιο, έτσι είναι.
Τα υπόλοιπα που πρέπει να ξέρεις πριν συνεχίσω είναι ότι οι παικταράδες εκτός από μουσική βάφουν και κάνα τοίχο, είναι graffitάδες από πολύ παλιά κι επίσης, ότι ο Redman είναι ξαδερφάκι του Tame One και τους έχει βοηθήσει. Άιντε πάμε να δούμε το Between A Rock And A Hard Place.
Την παραγωγή την έχει αναλάβει κατά μεγάλο ποσοστό ο T-Ray (you know Soul Assassins / Cypress Hill?) όταν δεν είναι έτσι, θα σε ενημερώνω, διαφορετικά, να ξέρεις αυτός ευθύνεται.
1. Drama (Mortal Kombat Fatality)
Δεν έχει στίχους αν και θα μπορούσε, μόνο κάτι scratchαρισμένα φωνητικά samples να παίζουν πάνω απ'το beat. Τα ντραμς είναι από το Letters From The Front από Emerson, Lake & Palmer, ενώ έχει διάφορους ήχους από το Interlude (Out Here On My Own) από Lamont Dozier, και το 'χει φτιάξει ο Drew. Ξέρεις τι άλλο έχει φτιάξει; Απολύτως τίποτα, ποτέ και πουθενά, η ύπαρξη του είναι αμφισβητούμενη.
Δεν κακό για εισαγωγή κι αφού αποφύγανε την επιλογή του intro skit, από μένα στρέχει.
2. C'mon Wit Da Git Down
Μάλλον το πιο γνωστό κομμάτι των Artifacts. Η αλητεία στο μπάσο είναι από το Ripped Open By Metal Explosions από Galt MacDermot's First Natural Hair Band (εκτός από και γαμώ τα cool ονόματα μπάντας, είναι δισκάρα το συγκεκριμένο) και τα ντραμς είναι κυρίως από το School Boy Crush από Average White Band. Τα εύσημα για την παραγωγή πάνε στον Buckwild (απ'τους D.I.T.C.) τα scratches είναι του dj Rockraider.
Το έχω ακούσει χιλιάδες φορές, όταν βγήκε κι αργότερα. Απλά classic. Ακόμα και σήμερα μου ακούγεται το ίδιο φρεσκαδούρα όπως και τότε και με κάνει να θέλω να βάλω στραβά το καπελάκι μου, να αρπάξω το πρώτο κρύο καφέ που θα βρω και να αρχίσω να μασουλάω το καλαμάκι του σε κάποια ηλιόλουστη πλατεία ή πεζόδρομο με περατζάδα. Φοβερά wordplay skillz που έτσι κι αλλιώς είναι στοιχείο των Artifacts και το συναντάμε σε όλο το δίσκο. Λέγοντας απλά πράγματα, χωρίς τραβηγμένες υπερβολές και πάντα μέσα στην hiphop κουλτούρα οι στίχοι, απλά τα σπάει. Groovy μέχρι το κόκαλο. Hit is still hittin'. Εννοείται έχει γίνει remix καμιά δεκαπέντε χιλιάδες σαρανταδυο εκκατομύρια και βάλε φορές. Νιώσε!
3. Wrong Side Of Da Tracks
Το ξέρω ότι σαν graffitάς περίμενες να γράψω γι'αυτό το κομμάτι, αλλά θα σε απογοητεύσω, το κομμάτι είναι χάλια.
Αν κατάφερα να σε σηκώσω απ'την καρέκλα και να γουρλώσω τα μάτια σου, γράψτο από κάτω στα σχόλια να γελάσω κι εγώ λίγο.
Εννοείται ότι το κομμάτι τα σπάει, πλάκα έκανα, δε γίνεται να μη το αγαπάς, είναι ένας πραγματικός ύμνος για το graffiti. Έχει πάρει το βασικό riff στο σαξόφωνο από το Born To Be Blue από Jack Bruce (δίσκος στον οποίο συμμετείχε κι ο John McLaughlin, το Things We Like) ενώ έχει στοιχεία κι από το Bubble Gum από 9th Creation και το I'm The Man από Gang Starr. Τα ντραμς είναι από το Hydra του Grover Washington (το 'χουν λιώσει στο samplάρισμα το συγκεκριμένο γενικά). Οι ήχοι από τις μπίλιες των σπρέι είναι πάντα καλοδεχούμενοι.
Jazzy και διαχρονικό. Εντάξει στον ήχο ίσως όχι και τόσο, αλλά ποιος ασχολείται μαζί σας ρε νιάνιαρα, που να καταλάβετε.
Το ωραίο με τους Artifacts είναι ότι ενώ δεν είναι και τόσο εξωπραγματικά καλοί σαν rapers, είναι όσο καλοί χρειάζεται για να μπορείς να τους ακούς ευχάριστα, αλλά και για να τους νιώθεις οικείους και προσιτούς. Το 'χουν και στη φωνή τους, είναι της πιάτσας.
Νιώσε ξανά. Πότε πέρασαν εικοσιτόσα χρόνια ε;
4. Heavy Ammunition
Τα λογοπαίγνια πρωταγωνιστούν και δε τελειώνουν ποτέ. Οι Artifacts λένε εδώ απλά πόσο πιο γαμάτα από σένα ραπάρουν, βάφουν, ριμάρουν, χορεύουν, ή οτιδήποτε άλλο κάνουν, βαριόμουν να προσέξω από ένα σημείο και μετά. Είναι απ'τις λίγες φορές που οι στροφές του El Da Sensei είναι πιο ποιοτικές από του Tame One. Ξεβιδώθηκε ο σβέρκος μου απ'το κούνημα.
Τα φωνητικά samples που χρησιμοποιούνται είναι από τον Erick Sermon από EPMD, από τον Pete Rock κι από τον Redman. Τα ντραμς είναι από το It's A New Day από Skull Snaps.
5. Attack Of New Jeruzalum (feat Jay Burns Jaya)
Αν και φτάνουν το wordplay σε βαθμό γελοιότητας, πρόκειται για μια καυλωμένη boom bapίλα που με το jazzy sample της, κυνηγάει trapάκια πίσω στις τρύπες τους. Τα μόνα πράγματα που μαθαίνει κανείς ακούγοντας το Attack Of New Jeruzalum είναι ότι οι Artifacts ξέρουν από comics, από αυτοκίνητα κι από αμερικάνικη trash tv.
O Jay Burns Jaya δε με πείθει, όποιος κι αν είναι.
Η παραγωγή είναι πάλι του Buckwild και γούσταρα το φωνητικό sample από το Last Call των Tha Alkaholics.
6. Notty Headed Nigguhz
Μάλλον βαριόντουσαν να το ξαναηχογραφίσουν νηφάλιοι, οπότε αναγκάζομαι να προσπαθώ να βγάλω άκρη με δυο λάσπη απ'το χόρτο ράππερς με χάλια προφορά και να μαντεύω τι περίπου λένε, κάτι που κάνει την ακρόαση του συγκεκριμένου κομματιού λιγότερο διασκεδαστική απ'ότι θα μπορούσε να'ναι σε κανονικές συνθήκες.
Ο Redman στο φωνητικό sample ακούγεται πιο ζωντανός από καλόπαιδα, ενώ υπάρχει και sample από το If There's A Hell Below, We're All Going To Go από Curtis Mayfield.
7. Whayback
El Da Sensei & Tame One μας αφηγούνται πως ξεκίνησαν όλα, πως άρχισαν να γράφουν, να βάφουν κλπ, από που ξεκίνησαν, ποιες είναι οι επιρροές τους και γενικά οι στίχοι έχουν έναν αυτοβιογραφικό χαρακτήρα που βρωμάει 90's. Γαμώ, αυτό κι αν είναι ιστορία.
Η μπασάρα είναι από το Naima/Rainbeaux από Everything Is Everything ενώ τα ντραμς είναι από το Magnificent Sanctuary Band του μεγάλου Donny Hathaway.
Έχει επίσης samples φωνητικών από το Going Way Back του Just-Ice κι από το Kama Part 1 από Michal Urbaiak's Fusion.
8. Flexi Wit Da Tech(nique)
Ζωντάνια οι στίχοι & τα performances, ενδιαφέρον παραγωγή. Έχει και λίγο Jeru The Damaja και λίγο Big Daddy Kane με Biz Markie σε φωνητικά samples.
Συμπαθητικό αλλά ψιλοfiller, το γλίτωσε το skip πάντως.
9. Cummin' Thru Ya F-kin' Block
Παραγωγή των Rockwilder & Redman που σαμπλάρει Along Came Betty από Quincy Jones, αλλά είναι κρίμα να μην ακούμε και λίγο Redman να χώνει, αφού είναι παρόν. Λέει μόνο κάτι χαιρετούρες στο ρεφρέν. Έχει ωραίες αναφορές στα λόγια αλλά τίποτα παραπάνω. Φυσικά κι αυτό γλιτώνει το skip όπως και το προηγούμενο track, απ'το οποίο, το συγκεκριμένο είναι πιο δυνατό.
10. Lower Da Boom
Δε βαρέθηκα να τους ακούω να λένε τα μαστούρικα τους για 5 λεπτά αν και υπάρχουν πολλοί άλλοι που το κάνουν καλύτερα από δαύτους. Αυτό συγκαταλέγεται στα θετικά τώρα ή παίζει να 'χω εγώ κάποιο πρόβλημα και πρέπει να ενηλικιωθώ κάποτε;
Θεωρώ το beat του Lower Da Boom ένα απ'τα καλύτερα του δίσκου, η βασική μελωδία είναι από το The Lady Wants To Know από Michael Franks, κι έχει διάφορα στοιχεία από το E.V.A. από Jean-Jacques Perrey, από το Sad Song της Amanda Ambrose, από το Creativity του Jack Margolis και κρουστά από το Papa Was Too του Joe Tex (τι ήταν κι ο μπαμπάκας; χασικλής;)
11. What Goes On
Αν και η παραγωγή είναι ότι πιο "σύγχρονο" υπάρχει στο δίσκο, και αρκετά ευχάριστα τα raps, δε νομίζω ότι μου έκανε κλικ. Θυμάμαι ότι παλιότερα όταν το άκουγα στο walkman, πατούσα συνέχεια το skip. Τώρα την γλίτωσε αλλά μόνο για λόγους νοσταλγίας.
Το 'φτιαξε ο Buckwild παίρνοντας από το Vibrations από Buster Williams και το School Boy Crush από Average White Band, το οποίο το τιμάει δεύτερη φορά.
12. Dynamite Soul
Υπερκομματάρα μεγατόνων που περιέχει και μπόλικη ιστορία για όσους ενδιαφέρονται και ταυτόχρονα πουλάει και λίγο τρέλα για τα παιδικά μας χρόνια. Σε κάνει να χαίρεσαι που ανήκεις σ'αυτή τη γενιά, thanks ρε Artifacts. It' Rocks!
Samples από It's A New Day So Let A Man Come In And Do The Popcorn (τι wtf τίτλος είναι αυτός;) από James Brown κι από το Buffalo Gals από Malcolm McLaren.
13. Whassup Now Muthaf--ka?
Κλείνει ο δίσκος με μια στροφή του El και μια του Tame και δε νομίζω να 'μεινε κανείς ανικανοποίητος, ακόμα και το τελευταίο κομμάτι μετρούσε, με ήχους από το Upon This Rock από Joe Farell και από το On The Run από Kool G Rap & dj Polo (πολυσαμπλαρισμένα και τα δυό).
Στις επανεκδόσεις του δίσκου είχε κι ένα remix του C'mon Wit Da Git Down με τον Busta Rhymes να χώνει κι αυτός μια στροφή, κι ανάλογα την έκδοση είχε καμιά φορά ακόμα ένα κομμάτι, ή το It's Getting Hot, ή το Dynamite Soul II (Lip Service Remix) με τον Mad Skillz. Παίζει αυτή η δυνατή επανέκδοση που είναι και Gatefold κι έχει και το 7''άκι bonus, αλλά κόσμος κάνει παράπονα για την ποιότητα του βινυλίου, οπότε ψάχτο λίγο πριν το πάρεις μη σου κάτσει καμιά στραβή. Πάρε κι ένα συγκεντρωτικό link με όλες τις εκδόσεις του Between A Rock And A Hard Place. Εννοείται σε όλα τα άλλα λινκ σε στέλνω απευθείας στην πρώτη έκδοση.
Όπως κατάλαβες, ο δίσκος όχι απλά μ'αρέσει αλλά τον έχω ακούσει άπειρες φορές. Ε, τι θες να μη σου πω ότι αξίζει τα λεφτά του; Κάποιοι τον θεωρούν και κλασσικό, παρ'όλο που οι Artifacts δεν κατάφεραν ποτέ να φτάσουν την φήμη άλλων της εποχής τους. Σε περίπτωση που δε τους ξέρεις (αν και προς τα εδώ η αλήθεια είναι ότι ακούστηκαν αρκετά) ο ήχος και το στυλ τους είναι κάτι ανάμεσα σε Das EFX / Black Moon / Brand Nubian. Ψαγμενιά δε το λες, αλλά είναι 100% true. Με χαβαλέ, με ζωντάνια και φουλ καλή διάθεση. Ακόμα, ο τρόπος που "τα λένε" σου βγάζει αυτό το feeling ότι ακούς το γείτονα σου ή κάτι πολύ οικείο τέλος πάντων, κι αυτό μ'αρέσει, και γενικά, αλλά και ειδικά στο hiphop. Και είναι ξεκάθαρο ότι ο El & o Tame δε πήγαιναν για τα φράγκα αλλά για την καύλα τους. Το ότι τους έκατσε λαχείο, ήταν περισσότερο θέμα ταλέντου και καταστάσεων θέλω να πιστεύω. Αν τους δεις σε βίντεο από lives ή από interviews, θα καταλάβεις. Αυτό που υποστηρίζω φαίνεται κι από τις συμμετοχές, οι οποίες είναι ελάχιστες κι από ανθρώπους που προφανώς γνώριζαν από πριν.
Δεν αργεί η στιγμή που θα σου πω και για τον δεύτερο δίσκο τους, το That's Them, το οποίο είναι αν όχι καλύτερο απ'το Between A Rock And A Hard Place, σίγουρα πιο ώριμο και εξίσου καλό. Α, ναι ξέχασα να σου πω ότι οι Artifacts χρησιμοποιούν και το όνομα Brick City Kids, οπότε στο πετάω τώρα στο άκυρο και κάνω τον κινέζο.
Και μην πεις στη γυναίκα σου ότι εγώ σε βάζω να φορτώνεις όλους αυτούς τους δίσκους, ε! Όλα κι όλα. Εγώ μπορεί να λέω ότι θέλω. Εσύ κάνε τα κουμάντα σου. Εγώ ξέρεις πόσο καιρό έχω να ψωνίσω; Πονάω ολόκληρος!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου